Jesteś tutaj: Strona główna > Biały Bór > Historia

 

NAZWA
Nadanie przez Krzyżaków miastu nazwy Baldenburg wiązano z jednym z pierwszych komturów, który miał mieszkać w wzniesionym przez Zakon zameczku przy Białym Borze. Prawdopodobnie nazwa Biały Bór pochodzi od rzeki Biała. Za czasów Rzeczypospolitej Szlacheckiej nastąpiła restytucja niemieckiego Baldenburg w postaci Białobork. Słusznie w niemieckiej nazwie doszukano się słowa biały, co zaowocowało ostateczną nazwą BIAŁY BÓR.

HERB Białego Boru

  Najstarsze wzmianki o herbie Białego Boru odnotowano już w 1394 roku.      Przedstawia on złotowłosą niewiastę przyodzianą w niebieską suknię i biały fartuch, trzymającą w prawej dłoni piłkę, otoczoną okazałym wieńcem jelenia. Kobieta ta, jak głosi legenda, to żyjąca w XV lub XVII w. żona miejscowego bednarza. Odznaczała się ona niezwykłą urodą i dużym temperamentem. Podobno w stosunkowo niedługim czasie uwiodła wszystkich, co bardziej dorodnych mężczyzn Białego Boru, nie licząc przyjezdnych gości. W tymże uwodzeniu poważną rolę odgrywała owa piłka. Komu rzuciła ze swego okna piłkę, ten był oczekiwany przez nią o zmierzchu, oczywiście wówczas, gdy pracowity bednarz opuszczał granice miasta w interesach. Nie wiadomo, czy te rogi nawiązują do smutnej roli bednarza czy też symbolizują głęboki bory, otaczające tak niegdyś jak i obecnie miasteczko. Podobno, jak się o tym wszystkim dowiedział bednarz, zapakował swoją niewierną Damianę do beczki i wrzucił do jeziora.

HISTORIA
Nadanie praw miejskich chełmińskich dla Białego Boru nastąpiło w 1382 r. zaś potwierdzenie w 1395 r. Dokument lokacyjny Biały Bór otrzymał od Wielkiego Mistrza Zakonu Konrada Zóllnera von Rotensteina.
Miasto miało układ typowy dla miast lokowanych na prawie chełmińskim: prostokątny rynek i regularny układ ulic. Do rozwoju gospodarczego Białego Boru przyczyniło się przerwanie przez Polskę dawnego połączenia Zakonu z Nową Marchią. Nowy szlak handlowy przebiegał już przez Biały Bór. W 1408 r. rozwój gospodarczy i urbanistyczny zahamował wielki pożar miasta. W kolejnym stuleciu miasto było jeszcze 3 razy niszczone przez pożary, spłonęły m.in. doszczętnie 74 domy, kościół ewangelicki, ratusz, młyny oraz 20 stodół.
Do rozbiorów Biały Bór był w województwie pomorskim. W 1772 r. znalazł się pod zaborem pruskim, niemiecka nazwa brzmiała Baldenburg.
W czasie pierwszej wojny światowej ziemia człuchowska nie zetknęła się bezpośrednio z działaniami wojennymi; ludność jej poniosła jednak znaczne ofiary na cele ogólnowojenne. Po klęsce Niemiec, Wielkopolska i większość Pomorza Zachodniego weszła w skład państwa polskiego. Ze skrawków tych prowincji, które pozostały w Niemczech utworzono nową prowincję o antypolskiej nazwie Marchia Graniczna Poznań - Prusy Zachodnie. W jej skład wszedł m.in. powiat człuchowski  z Białym Borem.
W czasie II wojny światowej Biały Bór był ważnym punktem niemieckiego oporu. Obronie miasta sprzyjało jego położenie między jeziorami, w dolinie otoczonej wąwozami oraz zbudowany system fortyfikacji w ramach Wału Pomorskiego. Na ulicach znajdowały się bunkry i rowy przeciwpancerne. 26 lutego 1945 r. zniszczony w 80% Biały Bór powrócił do Polski. Zniszczeniu uległy: kościół, dwa tartaki, cegielnia, hotel, poczta... Po zniszczeniach wojennych ocalało niewiele starych domów, zabudowa wokół rynku została całkowicie zniszczona.
W ostatnich latach przestrzenny rozwój Białego Boru znacznie się rozwinął, powstały nowe osiedla mieszkaniowe, zakłady pracy, szkoły, kościoły, wybudowano stadninę koni, obiekty kulturalne i sportowe, Gminną Przychodnię Zdrowia itp..