Cerkiew obrządku greckokatolickiego p.w. Narodzenia Przenajświętszej Bogarodzicy

16.09.2009

Autorem koncepcji i projektu jest Jerzy Nowosielski. Również do niego należała realizacja polichromii i malowideł. Architektem był Jerzy Kotarba. Cerkiew zaprojektowanow 1991 r. a budowano w latach 1992 do 1997.

 We wnętrzu cerkwi mieści się zaledwie 400 – 500 osób.
Nawa, przywodząca swą surowością pamięć starochrześcijańskich bazylik, ujęta jest w dwa proste bloki, wschodni i zachodni.

Otwory okienne są niewielkie, okrągłe, oszczędnie rozplanowane. Zadaszenie skąpe, przez co kojarzy się z Syrią czy północną Mezopotamią.
Na zewnątrz w części wschodniej pastoforia. Jest uwiecznione zwieńczenie fasady zachodniej.

Wieżyczki są niewielkich rozmiarów, tyle tylko by zamieścić dzwony. Między wieżyczkami dwa bliźniacze półkola.    

Wejście do środka jest potrojone. Prowadzi do niego podwyższony osłonięty okapem podest jakby pozostałość po dawnym atrium ale bez zamknięcia się w sobie.   

Wnętrze uderza czarną, malachitową barwą ścian i czarnymi słupami oddzielającymi nawę od podwyższonych o kilka stopni galerii bocznych. Natomiast w części ołtarzowej, też nieco podwyższonej, odgradzają od wiernych – raczej symboliczne – czerwone wrota carskie.

Zamiast ikonostasu dwa tylko wizerunki, umieszczone na niewysokiej przegrodzie, Chrystusa i Matki Bożej. W prześwicie Ukrzyżowanie, pod drewnianym, polichromowanym krzyżem dwie przejmujące sylwetki – Jan i Maria. W tle Ciemna ściana.  

Kopuła tylko nieco wysklepiona, rozjaśniona, kryjąca się w zadaszeniu. W niej dominująca pod całością wnętrza postać Pantokratora.

Na obniżonej posadzce, czerwony sześcienny tetrapod pod którym zapala się świece, oddaje pokłon ikonie, inauguruje modlitewne śpiewy.   

Zwracając się ku wyjściu, na obudowie tradycyjnego babińca, widnieją 3 niewieście postacie: Święta Paraskiewia (personifikacja wielkopiątkowej ofiary), Święta Anastazja (uosabia tajemnice zejścia do piekieł i z martwych wstania).  W środku między nimi Maria z Magdali,  która pierwsza po zmartwychwstaniu widziała Pana. W uroczystość święta gromadzi się przed cerkwią kilka tysięcy ludzi, stąd konieczność wyjścia z nabożeństwa na zewnątrz, na podest, stąd potrójne wejścia – ściana która cała przekształciła się w ikonostas.

  
Nad okapem dominuje weraikon – chusta Św. Weroniki z przemienionym obliczem Umęczonego. Nad nim złoty grecki krzyż z pięcioma okrągłymi pieczęciami stygmatów. Strzegą go popiersia Archaniołów: Michała i Gabriela. To właśnie ten Krzyż zstąpił do piekieł. Jeden go tam odprowadził, a drugi wyprowadził (wg apokryfu).