Kaliska

NAZWA MIEJSCOWOŚCI:  KALISKA

DAWNA NAZWA:  Schonberg

KRAJOBRAZ

Wieś malowniczo położona na północ od Białego Boru, przy drodze lokalnej, na terenie o zróżnicowanej rzeźbie terenowej, otoczona polami i lasami od strony północno zachodniej. W okolicach – liczne niewielkie oczka wodne i Jezioro Cieszęcino. Obszar wsi  wchodzi w skład Obszaru Chronionego  Natura 2000
 – Ostoja Drawska Dyrektywa PLB 320019.

PIERWSZA WZMIANKA – 1389 r. – lokacja wsi wraz z gospodarstwem rybackim nad jeziorem Cieszęcino prowadzonym przez Konrada von Rotenstein ; Mistrza Zakonu Krzyżackiego.

HISTORIA – ZARYS

W XIV wieku wieś stanowiła własność królewską i należała do starostwa w Białym Borze; obejmowała 10 łanów. Według danych pochodzących z lustracji starostwa Biały Bór w latach 1564 – 1565 w Kaliskiej zamieszkiwało 4 gburów (rolników) gospodarzących na 8 włókach. W 1624 roku wieś liczyła 22 włóki: na 4 gospodarował sołtys, na 12 chłopi, a 6 włók leżało odłogiem. We wsi istniała karczma. W wyniku
I rozbioru Polski wieś weszła w skład państwa pruskiego. W XVI wieś należała do parafii w Białym Borze, podległej dekanatowi w Człuchowie, archidiakonatowi kamieńskiemu, diecezji gnieźnieńskiej , od 1617 roku dekanatowi w Czarnym.
Od końca XVII wieku Kaliska wraz z Białym Borem przyłączona została do parafii
w Brzeźiu. Po I wojnie światowej do 1950 r. wieś należała do gromady Brzezie pow. Człuchów woj. Szczecińskie. Od 1951 r. wieś w ramach zmian administracyjnych weszła skład gminy Biały Bór pow. Miastko.

UKŁAD   WSI

- lokacyjny – owalnicowy z wrzecionowatym nawisem,

-przekształcenia – zmiany wynikające z wyburzenia części zabudowy wiejskiej, także w obrębie nawsia,

- współczesny – zachowany układ lokacyjny z przekształceniami.

UKŁAD ZAGRÓD

- Tradycyjny – typ zagrody C z budynkiem mieszkalnym posadowionym w głębi siedziska i budynkami gospodarczymi ustawionymi szczytowo do drogi, wzdłuż dłuższych boków podwórza, bądź budynkiem stodoły od strony drogi. We wsi występuje równie typ B, z budynkiem mieszkalnych szerokofrontowym posadowionym szczytem do drogi, A i A1 z budynkami zwróconymi kalenicowo do drogi, z budynkami wokół podwórza oraz typ D mieszkalny – zagroda nr 33.

- Współczesny – zachowany układ tradycyjny, częściowo zmieniony; spółczesny dom mieszkalny – zagrody nr 33 i 34.

ZABUDOWA

- Mieszkalna – typ tradycyjnej zabudowy – ryglowej chałupy szerokofrontowej

–  i jego przekształcony typ.I A, typ IV, V,VI oraz II

- Gospodarcza – budynki gospodarcze – murowane z pocz. XX wieku, murowano – drewniane z końca XIX wieku, stodoły drewniane.

INSTYTUCJE   KOŚCIELNE   I KOMUNALNE

- Krzyż na rozwidleniu dróg wiejskich – przynależność do Parafii Pw. Najświętszej Maryi   Panny Królowej Polski w Białym Borze.

- Świetlica wiejska w budynku gminnym,

- Wiejskie boisko sportowe,

- Przystanek PKS,

PRZEMYSŁ , TECHNIKA

- wieża transformatorowa – murowana ok. 1930 r.

- drogi – droga powiatowa- utwardzona z Białego Boru do Kołtek, drogi gminne 

 wiejskie po zachodniej stronie nawsia  droga gruntowa  w kierunku jeziora

 Ciszęcino oraz droga brukowa w kierunku trafostacji do Trzebiela,

- indywidualne gospodarstwa rolne – do 1989 r,. istniało 27 gospodarstw. W wyniku    

 starzenia się mieszkańców oraz migracji młodych do miast pozostało 7   

 gospodarstw prowadzać produkcję roślinną z niewielką przewagą hodowli bydła

 mlecznego.

ZIELEŃ KOMPONOWANA I CMENTARZE

- cmentarz ewangelicki usytuowany w południowo – zachodniej części wsi, na wyniesieniu wzmocnionym kamienną skarpą. Na cmentarzu zachowane czytelne układy nagrobków, krzyży zieleni, zachowane ceglane słupki bramne, oraz pomnik poległych w I wojnie światowej. Cmentarz stanowi własność komunalną był czynny po wojnie, zamknięty dla pochówku w 1970 r. Cmentarz został uporządkowany przez mieszkańców wsi Kaliska w 2006r. Zlokalizowany na cmentarzu pomnik poświęcony pamięci poległym w pierwszej wojnie światowej   został zrekonstruowany w 2006r. wraz z tablicą   przez mieszkańców wsi Kaliska.

- obsadzenia dróg – aleja lipowa przy drodze KALISKA – Biały Bór.

- obsadzenia zagród – zagroda nr 27 – szpalery świerkowe.

OBIEKTY OBJĘTE OCHRONĄ KONSERWATORSKĄ

-obora i stodoła na posesji nr 1 , nr 20 obora, stodoła, bud, gospodarczy - mur/drew
-  l.20-te XX w.

- zagroda nr 19 z brukowanym podwórzem dom i budynek gospodarczy – k.XIX w.

- zagroda nr 23 - dom , obora, stodoła – ok. 1930 r

OBIEKTY OBJĘTE OCHRONĄ PRZYRODY

- głaz narzutowy obw.9,26m; wys.1,6m – przy drodze do Kołtek,

- głazowisko w centrum wsi,

- kępa jałowcowa na zachód od drogi do Kołtek,

- kolon pospolity obw. 360 cm, wiąz polny obw. 540 cm oraz lipa drobnolistna obw. 540 cm ; położone na wschód od drogi do Białego Boru.